Skóra odwodniona - objawy odwodnienia i pielęgnacja cery. Co zrobić, gdy skóra jest odwodniona?

Skóra odwodniona - objawy, pielęgnacja, regeneracja cery odwodnionej

Skóra odwodniona to stan, w którym zarówno w naskórku, jak w głębszych warstwach skóry znajduje się zbyt mało cząsteczek wody. Problem cery odwodnionej bywa często mylony z cerą suchą - i nic dziwnego, ponieważ w ostatecznym rozrachunku objawy występujące przy odwodnieniu skóry, jak i charakterystyka cery suchej są do siebie bardzo zbliżone. Warto jednak wiedzieć, że odwodnienie nie jest konkretnym typem skóry, a jedynie przejściowym stanem - mogącym dotknąć zarówno skórę suchą, jak i tłustą, mieszaną lub normalną. Dzięki świadomości tego rozróżnienia jesteśmy w stanie szybko odnotować symptomy odwodnienia cery oraz wdrożyć skuteczne działania niwelujące ten stan. W jaki więc sposób poprawić stan skóry odwodnionej? Jak ją rozpoznać i odróżnić od suchego typu cery? Które kosmetyki stosować do skóry odwodnionej, a których lepiej unikać? I w końcu - jak zapobiegać odwodnieniu cery dzięki pozytywnym nawykom oraz rutynie pielęgnacyjnej? Poznaj najważniejsze informacje o odwodnionej skórze i sprawdź, jak zadbać o jej potrzeby na co dzień!

Odwodnienie skóry - czym jest i jakie są przyczyny odwodnienia skóry?

Tak, jak zostało to wspomniane powyżej, odwodnienie skóry jest przejściowym stanem niedoboru cząsteczek wody w naskórku oraz w głębszych warstwach skóry. Przyczyny tego zjawiska są różne i wyszczególnia się wśród nich m.in:

• zaburzenie funkcjonowania płaszcza hydrolipidowego lub całkowite jego zniszczenie, które z kolei spowodowane jest zwykle stosowaniem kosmetyków o zbyt agresywnych formułach - matujących, złuszczających, wysuszających cerę - nieodpowiednich do konkretnego typu skóry lub niedostosowanych do jej aktualnych potrzeb (niezależnie od tego, czy jest to skóra sucha, tłusta czy mieszana);
• ekspozycja na niekorzystne warunki atmosferyczne (zwłaszcza bez odpowiedniej ochrony) - na przykład ostre słońce. Na ubytki naturalnego czynnika nawilżającego (NMF) może narazić nas także wiatr, mróz i kontakt skóry ze śniegiem;
• ekspozycja na zmienne temperatury i na podmuchy powietrza - sprzyja temu praca w klimatyzowanych pomieszczeniach, a także w miejscach, w których skóra ma kontakt z oparami, ciepłą parą wodną i innymi czynnikami, sprzyjającymi „wyciąganiu” (czyli odparowywaniu) wody z naskórka;
• spożywanie niedostatecznej ilości wody w ciągu dnia - odwodnienie organizmu to jeden z najważniejszych czynników sprzyjających pogorszeniu kondycji skóry;
• przyjmowanie leków moczopędnych, odwadniających organizm (tak zwanych diuretyków) bez jednoczesnego uzupełniania poziomu wody;
• choroby sprzyjające ewakuacji wody z naskórka - są to najczęściej choroby dermatologiczne, takie jak łuszczyca, atopowe zapalenie skóry (AZS), ale również inne schorzenia - alergie, choroby powiązane z zaburzeniami hormonalnymi czy cukrzyca;
• stres, niedostateczna ilość snu, stosowanie używek - a zwłaszcza alkoholu i papierosów;
• uszkodzenia mechaniczne skóry - powstałe na skutek otarć naskórka, ale również drapania, tarcia powierzchni twarzy szorstkim ręcznikiem czy działania innych czynników.

Pamiętajmy, że w przypadku skóry odwodnionej mówimy o skórze zarówno na twarzy, jak i na całym ciele. Właściwe nawodnienie i odpowiednia pielęgnacja pomagają zapobiegać takim zjawiskom, jak odwodniona skóra pod oczami, odwodniona skóra dłoni, nóg, rąk (w tym ramion i przedramion), a także innych obszarów ciała.

Skóra sucha a skóra odwodniona - czym objawy odwodnienia różnią się od wysuszenia cery?

Skóra sucha a odwodniona - czym się od siebie różnią? Aby w pełni zrozumieć problem odwodnienia skóry, warto poznać nie tylko przyczyny samego zjawiska, ale także różnice pomiędzy cerą suchą i odwodnioną. O co chodzi z tym podziałem w praktyce? Skóra sucha to jeden z typów cery (które charakteryzowaliśmy już w artykule Typy cery - jak je rozpoznawać i pielęgnować?), charakteryzująca się zaburzonym funkcjonowaniem gruczołów łojowych - czyli wydzielaniem sebum. Stan ten jest zazwyczaj permanentny, stąd wiele osób boryka się na co dzień z problemem niedostatecznego natłuszczenia i nawilżenia (odpowiednia ilość sebum, czyli cząsteczek tłuszczowych, pomaga bowiem zatrzymać ewakuację wody z naskórka, tworząc na powierzchni cery naturalny film zapobiegający odparowywaniu wody).

Cera odwodniona to z kolei przypadłość pojawiająca się w wyniku różnych czynników - jako skutek, a nie stan permanentny. W takiej sytuacji w skórze brakuje nawilżenia, czyli cząsteczek wody - szybko odparowuje ona z powierzchni skóry, dając konkretne objawy - widoczne gołym okiem (o tym poniżej).

Charakterystyczne objawy odwodnienia skóry - stan przejściowy czy permanentny? Jak wygląda skóra odwodniona?

Odwodnienie skóry to na szczęście stan przejściowy, z którym można (a nawet trzeba!) skutecznie walczyć. W jaki sposób rozpoznać skórę odwodnioną na pierwszy rzut oka? Które z objawów powinny nas zaniepokoić?

• Przede wszystkim skóra odwodniona staje się poszarzała - niektóre osoby określają ją wówczas jako „zmęczoną” i „bez życia”. Cera traci naturalny blask, nie ma zdrowego kolorytu, a niedoskonałości są na niej bardziej widoczne.
• Odwodniona skóra jest także wrażliwa - częściej się czerwieni, szczypie, a przede wszystkim daje uczucie ściągnięcia od razu po jej umyciu - czy to samą wodą, czy wodą z dodatkiem detergentu.
• Na odwodnionej skórze pojawiają się także suche skórki - czyli obszary, w których naskórek zaczyna łuszczyć się i odpadać w widoczny dla gołego oka sposób (ogólnie łuszczenie się naskórka jest całkowicie normalną funkcją skóry, jednak przy zdrowej cerze proces ten przebiega dla nas niezauważalnie).
• Skóra przy braku wody staje się także nieprzyjemna w dotyku - jest szorstka, pod palcami można wyczuć niedoskonałości, a oprócz tego źle wyglądają na niej kosmetyki kolorowe - podkłady i pudry.
• Skóra odwodniona jest też mniej elastyczna - zaczynają się na niej pojawiać zmarszczki mimiczne (nieobecne wcześniej). Charakterystyczne są także zmarszczki na dekolcie (pomiędzy piersiami) po nocy, które w ciągu dnia ulegają zniwelowaniu, jednak kolejnego ranka znów są wyraźniejsze.

Wszystkie wymienione powyżej objawy skóry odwodnionej mogą pojawić się przy każdym typie cery, jednak warto tutaj dodać, że skóra normalna, tłusta lub mieszana na niedobór wody w naskórku reaguje często nadprodukcją sebum. Dzieje się tak, ponieważ komórki skóry „odczuwają” niedobór cząsteczek wody i, chcąc zapobiec jej odparowywaniu, jeszcze silniej produkują film tłuszczowy powlekający cerę. Z tego również względu osoby z wymienionymi typami cery, przy jednoczesnym odwodnieniu skóry, mogą obserwować u siebie wzmożony wysyp niedoskonałości, a także zwiększone świecenie się cery.

Konsekwencje odwodnienia skóry twarzy i ciała - utrata elastyczności, zaczerwienienie, skłonność do podrażnień, osłabienie bariery ochronnej

Aby uzmysłowić sobie, dlaczego warto jak najszybciej zająć się pielęgnacją cery odwodnionej, należy poznać konsekwencje utrzymywania się takiego stanu. Cera odwodniona bowiem:

• jest podatna na powstawanie nowych i pogłębianie się starszych zmarszczek oraz na szybsze opadanie owalu twarzy - dzieje się tak w wyniku utraty elastyczności;
• ma problem z utrzymaniem bariery hydrolipidowej (o której funkcjach i roli dla zdrowia skóry pisaliśmy już w artykule Czym jest bariera hydrolipidowa skóry, jakie ma funkcje ochronne i jak odbudować barierę hydrolipidową skóry w przypadku jej uszkodzenia?). Skutkuje to niestety dalszym odparowywaniem wody z naskórka i może zwiększyć podatność cery na nadkażenia - bakteryjne i wirusowe (zwłaszcza na zmiany pojawiające się przy nosicielstwie wirusa opryszczki);
• ma problem z regulacją produkcji sebum - u cer tłustych lub trądzikowych może stanowić dodatkową przeszkodę w osiągnięciu wymarzonego wyglądu skóry, z uwagi na wzmożenie występowania wyprysków i niedoskonałości;
• jest bardziej skłonna do podrażnień - cera odwodniona, w miarę upływu czasu, może zacząć reagować zaczerwienieniem, wzmożonym łuszczeniem się i jeszcze większym stopniem wysuszenia na nawet najbardziej delikatne formuły kosmetyczne, pocieranie, warunki atmosferyczne.

Czy skóra tłusta, mieszana lub skóra normalna może być odwodniona?

Cechy odwodnienia skóry mogą pojawić się u posiadaczy i posiadaczek różnych rodzajów skóry - tłustej, suchej, mieszanej czy normalnej, dlatego tak ważna jest obserwacja reakcji skóry i niepokojących objawów. Tak, jak zostało to wspomniane - skóra tłusta czy mieszana wcale nie stanowi bariery ochronnej przed utratą wody - co więcej, w wyniku nadprodukcji serum, posiadacze i posiadaczki tego typu cery często dążą do ograniczenia wydzielania łoju, co kończy się niestety przesuszeniem skóry, naruszeniem bariery hydrolipidowej oraz ewakuacją wody z naskórka - właśnie dlatego przy każdym typie skóry tak istotne jest nawilżanie i natłuszczanie - by wspomóc produkcję i utrzymywanie dwóch najważniejszych czynników (cząsteczek tłuszczu i wody), ochraniających naszą skórę na co dzień.

Pielęgnacja skóry odwodnionej - jak ją oczyszczać, nawodnić i zregenerować naskórek?

Jeśli wiesz już, że Twoja skóra ma cechy odwodnienia, warto wdrożyć kilka zasad pielęgnacyjnych, pozwalających na uzyskanie pożądanego efektu - a więc wsparcia cery w zatrzymywaniu wody w naskórku. W tym celu powinno się zadbać o:

• delikatne oczyszczanie skóry odwodnionej - najlepiej z wykorzystaniem metody dwuetapowej, uwzględniającej demakijaż z użyciem olejku lub emulsji oraz mycia właściwego - delikatną pianką czy żelem;
• tonizację cery - z użyciem delikatnych, nawilżających toników lub wód kwiatowych (świetnie sprawdzi się w tym przypadku hydrolat z róży czy hydrolat rumiankowy łagodzący podrażnienia). W przypadku odwodnienia, wraz z zaburzeniem funkcjonowania bariery hydrolipidowej, dochodzi także do zaburzenia mikrobiomu cery i jej pH - a prawidłowe pH, uzyskiwane dzięki tonizacji, pomaga odzyskać nawilżenie;
• poprawne nakładanie kosmetyków, a więc - na początek produkty nawilżające, a później - okluzja. W praktyce oznacza to po prostu aplikację preparatów z humektantami pomagającymi wiązać wodę w naskórku (są to między innymi cukry - trehaloza, glukoza, miód, a także aloes czy kwas hialuronowy) w pierwszym kroku, a później - aplikację preparatów emolientowych, natłuszczających (zawierających roślinne oleje i masła);
• zabezpieczanie skóry przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych, takich jak mróz, wiatr czy intensywne promieniowanie słoneczne. Służą temu oczywiście kremy z filtrem, a także tak zwane „Cold cream” - formuły bezwodne, silnie ochronne;
• stosowanie preparatów zawierających składniki regenerujące skórę. Wśród nich wyróżniamy kosmetyki z ceramidami, ektoiną, aminokwasami, peptydami. Skóra odwodniona potrzebuje nie tylko wsparcia w zatrzymaniu wody w skórze, ale także odbudowy i dostarczenia jej różnych formuł wspierających wzrost komórek.

Oczywiście oprócz powyższych zaleceń, pielęgnacja odwodnionej skóry powinna także uwzględniać delikatność - nie należy pocierać jej, warto wymienić szorstkie ręczniki na delikatne, bawełniane, muślinowe chustki do osuszania twarzy, a także wyeliminować agresywnie działające peelingi kwasowe lub ziarniste, zmieniając je na peelingi enzymatyczne - delikatne i łagodne, dostosowane do potrzeb naszej skóry.

Kosmetyki polecane dla skóry odwodnionej. Jak zapobiec odwodnieniu skóry w przyszłości?

Jakie kosmetyki z drogeryjnych półek polecamy do pielęgnacji cery odwodnionej - zarówno tej codziennej, jak i doraźnej - „ratunkowej”? Oto kilka pewnych, sprawdzonych formuł, które przynoszą natychmiastowe ukojenie i pomagają w regeneracji cery:

• Zabieg SOS ceramidowe dla cery suchej i w potrzebie od marki UZDROVISCO to prawdziwy „plaster” dla skóry suchej, odwodnionej, podrażnionej i zaczerwienionej. Zabieg składa się z dwóch kroków, z których pierwszym jest zastosowanie naparowego aktywatora przygotowującego cerę do dalszych etapów pielęgnacji, a drugim - nałożenie maski regenerującej z ceramidami i łagodzącym pantenolem;
• Ceramidowe serum odbudowująco-regenerujące z serii Barrier Renew od marki Bielenda Professional to kosmetyk, który zna i uwielbia naprawdę wiele osób. Ogólnie „żółta” seria Bielendy stworzona jest dla cer problematycznych i podrażnionych - koi zaczerwienienia, ogranicza łuszczenie się naskórka, wspiera regenerację bariery hydrolipidowej. Omawiane serum polecane jest nie tylko dla posiadaczy i posiadaczek cery odwodnionej, ale również dla osób, które na co dzień zmagają się z problemami ze suchą skórą czy ze skórą dojrzałą;
• Krem-maska na noc z serii Hydrativ od marki Tołpa to bogaty kosmetyk do stosowania przed zaśnięciem - w celu jak najlepszej regeneracji odwodnionej skóry. Formuła zawiera zarówno humektanty (substancje nawilżające), jak i emolienty (substancje natłuszczające), więc można aplikować ją na skórę samodzielnie, od razu po etapie tonizacji;
• Fluid Hydratant od marki Avene z serii Tolerance to niemalże kultowy kosmetyk, stanowiący zastrzyk nawilżenia dla każdego rodzaju cery. W przypadku mocno wysuszonej skóry można stosować tę lekką formułę pod krem (a więc pod warstwę okluzyjną), natomiast przy cerze normalnej, mieszanej lub tłustej sprawdzi się solo - nawet pod makijaż, dzięki lekkiej, przyjemnej w aplikacji konsystencji;
• Mleczny tonik kojący Microbiome Pro Care od Bielendy Professional - kosmetyk idealny do wykorzystania na etapie tonizacji cery odwodnionej. Przywraca prawidłowe pH skóry, dba o jej mikrobiom (właściwą florę bakteryjną), a dzięki lekkiej konsystencji i przyjemności stosowania gwarantuje szybkie ukojenie cery oraz jej nawilżenie i regenerację.

Aby zapobiegać odwodnieniu skóry w przyszłości, należy stosować się do wymienionych poprzednim akapicie zaleceń - warto wdrożyć je do codziennej rutyny pielęgnacyjnej, a z pewnością poprawa jakości skóry i odczucie nawilżenia będą z każdym dniem coraz wyraźniejsze. Dodatkowo nie można zapominać o piciu odpowiedniej ilości wody i ograniczeniu używek - skóra Ci za to podziękuje!

Źródła:

1. A. Karowicz-Bilińska, Woda i jej znaczenie dla organizmu kobiety [w:] Ginekologia Polska, 82/2011
2. M. Szmigiel-Pieczewska, A. Momot, Czynniki zapobiegające utracie wody w pielęgnacji skóry odwodnionej [w:] Kosmetologia Estetyczna 2/2016 vol. 5
3. A. Winiszewska, Skóra odwodniona - jak ją rozpoznać? [w:] Biotechnologia.pl, 20.09.2021