Pękające pięty - podpowiadamy, jak pielęgnować suche i popękane pięty, by skóra mogła się zregenerować i znów była gładka!

Pękające pięty, zrogowaciały naskórek - jak pozbyć się tego problemu?

Popękane pięty to problem, który może dotyczyć każdej osoby - zarówno mężczyzn, jak i kobiet, a także seniorów czy ludzi w średnim wieku, a nawet młodszych. Pojawia się na skutek działania wielu czynników - od nieodpowiednio dobranego obuwia, aż po niewłaściwie dobraną pielęgnację (lub jej całkowity brak). Zrogowaciałe, pękające pięty sprawiają kłopot nie tylko wtedy, gdy chcemy założyć odkryte buty (klapki, sandałki), ale również dokuczają nam podczas chodzenia. Nierzadko zrogowacenia powodują odczucia bólowe, kłucie, swędzenie czy inne dolegliwości. Jeśli więc na stopach pojawia się zrogowaciały naskórek, który ulega przesuszeniu, warto zadziałać szybko i zdecydowanie, by nie doprowadzić do bolesnych pęknięć i - co gorsza - do rozwoju bakterii, grzybów lub infekcji w szczelinach martwego naskórka. W jaki sposób to zrobić? Które metody na stwardniała skórę są najlepsze, a których lepiej się wystrzegać? Co zrobić, by zapobiegać tego typu problemom i kiedy udać się do podologa lub dermatologa? Poznaj najważniejsze informacje o łagodzeniu omawianej przypadłości oraz o skutecznych sposobach na popękane pięty!

Popękana skóra na piętach, zrogowacenia, zgrubienia i inne dolegliwości - jak wyglądają i czym się charakteryzują?

Szorstkie, twarde, zrogowaciałe pięty wyglądają dość charakterystycznie i nietrudno rozpoznać objawy takich zmian u siebie czy bliskich. Przede wszystkim, przez nagromadzenie warstw martwego naskórka, skóra grubieje i twardnieje. Niektóre osoby w wyniku narastania powłoki skórnej i jej twardnienia, początkowo zgłaszają także osłabienie czucia - i nic w tym dziwnego. Gruba skóra na piętach sama w sobie jest nieco mniej wrażliwa na powierzchnie, po których stąpamy, a w przypadku zrogowacenia pięt odczucia te stają się jeszcze słabsze. Problem pojawia się, gdy taka skóra pęka - wówczas szczeliny mogą być naprawdę głębokie i - docierając do zdrowej, „żywej” skóry i do skóry właściwej - powodują nierzadko ból, szczypanie, a nawet lekkie krwawienia.

Warto także dodać, że zrogowaciała skóra pięt zmienia swój kolor - zamiast zwykłego odcienia, jaki przybiera cała stopa, staje się biaława a nawet szarawa. Charakterystyczną cechą tego zjawiska są także trudności w doczyszczeniu takiego nierównego, pogrubionego naskórka z wszelkich zabrudzeń - pyłu czy kurzu. Wynika to z faktu zwiększenia chropowatości powierzchni pięty - a więc jednocześnie przyczepności cząsteczek brudu.

Popękane pięty – przyczyny pękających pięt. Czy to zawsze wynik zaniedbania?

Tak, jak zostało to wspomniane we wstępie, przyczyn popękanych pięt jest tak naprawdę wiele - a wszystko zaczyna się od nadmiernego rogowacenia naskórka. Ten proces, w przypadku braku naszej ingerencji - stale postępuje, sprawiając, że nawarstwiona skóra staje się twarda i mało elastyczna, by w końcu pęknąć w miejscach największych naprężeń oraz urazów mechanicznych. Co może doprowadzić do takiego stanu?

• chodzenie w zbyt ciasnym i wąskim obuwiu - nacisk na skórę w newralgicznych miejscach (pięty, boki paluchów) sprawia, że skóra „w odruchu obronnym” staje się twardsza i szybciej rogowacieje;
• chodzenie w obuwiu o płaskich, twardych, cienkich podeszwach - w ich przypadku nacisk na podeszwy stóp (a zwłaszcza na pięty) jest bardzo intensywny (w przeciwieństwie do - przykładowo - butów wyposażonych w miękkie podeszwy lub żelowe wkładki), więc skóra reaguje podobnie, jak w przypadku ciasnych butów - a mianowicie pogrubiając się;
• nieuregulowana nadpotliwość stóp - jeśli gruczoły potowe na stopach są nadmiernie aktywne, może dojść do maceracji naskórka, naruszającej jego strukturę - w odpowiedzi na taki czynnik skóra znów w „odruchu obronnym” ulega pogrubieniu;
• nadwaga i otyłość - to także czynniki sprzyjające zwiększeniu nacisku na podeszwę stopy (w tym piętę) i na rogowacenie skóry w tym obszarze;
• nieprawidłowa pielęgnacja stóp - nieuwzględniająca mechanicznego lub chemicznego złuszczania, regulacji potliwości, ale przede wszystkim - nawilżania i zmiękczania naskórka;
• choroby metaboliczne i o innym charakterze, sprzyjające nieprawidłowemu odżywieniu tkanek oraz nieprawidłowemu krążeniu krwi - mowa tu przede wszystkim o cukrzycy (w tym o przypadłości określanej mianem stopy cukrzycowej), ale także nadciśnieniu czy też zakrzepicy żylnej lub o niedoczynności tarczycy.

W kontekście pielęgnacji warto również dodać, że nieprawidłową praktyką jest nadmierne złuszczanie naskórka - o tym mechanizmie piszemy poniżej.

Popękane pięty? Uważaj na sandały i klapki, a w pielęgnacji stóp wystrzegaj się skarpetek złuszczających!

Istnieje kilka czynników, które mogą pogorszyć kondycję popękanych stóp - w trakcie leczenia tego stanu warto się więc ich wystrzegać. Do takich praktyk zaliczamy:

• stosowanie masek i skarpetek złuszczających na stopy - podolodzy i kosmetolodzy odradzają je nawet osobom z bezproblemową skórą stóp, a przede wszystkim - pacjentom z jakimikolwiek nieprawidłowościami podologicznymi. Niestety, skarpetki złuszczające, zawierające silne kwasy, penetrują naskórek na całej powierzchni stopy - również na podbiciu, między palcami czy na grzbiecie, gdzie skóra na stopach w tych właśnie miejscach jest przecież bardzo cienka i niezwykle wrażliwa! To sprawia, że naskórek złuszcza się nierównomiernie, a poprzez tak agresywne działanie dodatkowo będzie bronił się i odrastał grubszy oraz mocniejszy. Działanie kwasów jest także niewskazane w przypadku rozpadlin i pęknięć w skórze - może dojść wówczas do podrażnienia i zaognienia problematycznych miejsc;
• noszenie odkrytych butów - zwłaszcza tych z twardą, cienką podeszwą (jak klapki czy sandały). Pęknięcia skóry odsłaniają jej głębsze warstwy, dlatego zabrudzenie ich (co jest wysoce prawdopodobne w odkrytych butach) może skutkować podrażnieniem, a w najgorszym przypadku - infekcją, po bezpośrednim kontakcie z patogenami;
• samodzielne próby opracowywania zgrubiałej skóry za pomocą chropowatych lub ostrych narzędzi: tarek, cążków, pilników, żyletek… Na rynku dostępnych jest wiele takich akcesoriów, jednak żadne z nich nie nadaje się do wycinania płatów skóry w domowym zaciszu przez niewykwalifikowane osoby.

Popękane pięty to nie tylko problem kosmetyczny - to również łatwy cel dla bakterii i drobnoustrojów

Dlaczego popękane pięty - nawet, jeśli nie są bolesne i nie utrudniają nam chodzenia - powinny zostać otoczone odpowiednią opieką? Niestety, ale wszelkiego rodzaju naruszenia naskórka - rozpadliny, szczeliny, pęknięcia - są jak „otwarte wrota” dla bakterii, grzybów i innych drobnoustrojów. Osoby zmagające się z takim problemem częściej zapadają na grzybicę stóp, a także częściej pojawiają się u nich odciski, brodawki wirusowe i inne zmiany podologiczne. Oprócz tego, nawet pomimo leczenia, często dochodzi u takich pacjentów do nawrotów, permanentnie utrzymującego się stanu zapalnego i ryzyka rozprzestrzenienia się infekcji na inne części ciała lub wgłąb organizmu.

Oczywiście odpowiednie opracowanie stóp to nie wszystko - później należy trzymać się zaleceń specjalisty, zredukować czynniki sprzyjające powstawaniu zgrubień i wdrożyć odpowiednią, codzienną pielęgnację. Warto bowiem wspomnieć, że jeśli raz u danej osoby nastąpił przerost naskórka i jego zrogowacenie (a także pękanie), to skóra może mieć tendencję właśnie do takich zmian.

Podolog czy dermatolog? Do kogo udać się, gdy pięty pękają?

W sytuacji, w której popękane pięty bolą i stanowią problem podczas chodzenia, a dodatkowo gołym okiem widać, że w rozpadlinach może rozwijać się infekcja - wówczas z pewnością należy zgłosić się do specjalisty. Może być to dermatolog zajmujący się chorobami skóry (a także leczeniem grzybicy czy innych infekcji). Niemniej, w ramach pierwszej wizyty z pewnością warto udać się do podologa. Jest to osoba specjalizująca się wyłącznie w chorobach, deformacjach, przypadłościach dotyczących stóp. To właśnie gabinet podologa wyposażony jest w sterylne, ostre narzędzia, niezbędne do opracowania zgrubiałej skóry pięt i do oczyszczenia ewentualnych pęknięć i rozpadlin. Podolog powinien także wyjaśnić swojemu pacjentowi, jak należy dbać o skórę pięt po zakończeniu wizyty i w jaki sposób planować pielęgnację domową, by problem nie nawracał.

Suche stopy - pielęgnacja skóry stóp na co dzień zapobiegająca pękaniu pięt

Suchość i szorstkość stóp to pierwsze objawy nadmiernego rogowacenia skóry - później pojawia się również twardnienie oraz pogrubienie warstwy martwych komórek. W jaki sposób zapobiegać postępowaniu tego procesu przy pomocy właściwej pielęgnacji? Oto kilka praktycznych wskazówek, które warto wdrożyć do codziennej rutyny:

• od czasu do czasu wykonaj peeling stóp w celu złuszczania zrogowaciałego naskórka - warto robić to raz w tygodniu, przy użyciu ziarnistych preparatów. Nie są one tak nieprecyzyjne, jak peeling kwasowe (na przykład z kwasem mlekowym czy kwasami owocowymi), ani tak agresywne w działaniu jak tarki czy pumeksy;
• alternatywą dla peelingu może być kąpiel stóp w ciepłej wodzie z dodatkiem płynnego preparatu z mocznikiem, który ma działanie zmiękczające naskórek oraz - w zależności od stężenia - także złuszczające. Warto pamiętać jednak, że długotrwałe moczenie stóp - zwłaszcza w samej wodzie - może przynieść skutek odwrotny do zamierzonego i przesuszyć skórę;
• pamiętaj o codziennej aplikacji kremu do stóp - wieczorem może być to wersja nawilżająca i natłuszczająca, a w ciągu dnia - wersja dezodorująca, zapobiegająca nadmiernemu poceniu się skóry;
• noś skarpetki i buty z przewiewnych, naturalnych materiałów. Najlepszym wyborem będą wełniane lub bawełniane skarpetki, a w przypadku butów sprawdzą się modele skórzane lub wykonane z bawełnianego płótna.

Pamiętaj, że w pielęgnacji stóp z tendencją do rogowacenia i pękania skóry istotna jest regularność i sumienność. Oprócz aplikacji kosmetyków i odpowiedniej pielęgnacji, od czasu do czasu warto udać się do gabinetu podologicznego, by ocenić stan skóry stóp i wprowadzić ewentualne modyfikacje w planie pielęgnacyjnym.

Najlepsze kremy do stóp - preparaty z mocznikiem i innymi składnikami

Które kremy do stóp i przede wszystkim - które składniki oraz formuły będą odpowiednie do codziennej pielęgnacji przy problemie rogowacenia? Po jakie preparaty warto sięgać w przypadku pękania skóry na piętach? Oto kilka naszych propozycji, które warto zaprosić do swojej kosmetyczki:

• Regenerujący krem do stóp od marki CeraVe - to formuła bogata w emolienty, które zabezpieczają skórę przed utratą wody, a oprócz tego uelastyczniają ją i zmiękczają. Wyjątkowym dodatkiem jest tu niacynamid - wspierający regenerację i odbudowę naskórka, a także sprzyjający gojeniu się powstałych na stopach zmian (w tym pęknięć i rozpadlin);
• Naturalny balsam naprawczy do stóp od marki YOPE z gamy Gładkie stopy. Jest to produkt o naturalnym składzie, zawierający roślinne masła, ekstrakty i kompleksy - w tym kompleks z fermentowanych ekstraktów z soi czy jemioły, działający nawilżająco oraz odżywczo. Można stosować go do codziennej pielęgnacji, ale także nakładać na stopy grubszą warstwą - w formie maski;
• Serum do stóp z mocznikiem od marki ZASPA, które - jak sama nazwa wskazuje - zawiera składnik niezbędny w pielęgnacji stóp - czyli mocznik. Substancja ta odpowiada za delikatne złuszczanie naskórka, jego regenerację i odnowę. Oprócz tego krem ma w składzie zmiękczającą lanolinę oraz uelastyczniającą skórę witaminę E;
• Krem regenerująco-nawilżający do stóp od marki APIS z serii Api-Podo - stworzonej z myślą o rozwiązywaniu najczęstszych problemów właśnie ze skórą stóp. Omawiany krem zawiera mocznik, glicerynę, naturalne oleje, witaminę E i roślinne ekstrakty - w tym ekstrakt z arniki, służący łagodzeniu uczucia ciężkości oraz opuchlizny stóp - zwłaszcza po aktywnym, wymagającym dniu;
• Krem do stóp z Colostrum od marki Genactiv. Jest to krem wielofunkcyjny - za prawą zawartości Colostrum wpływa pozytywnie na procesy regeneracji skóry, a dzięki dodatkowi ekstraktu z brzoskwini i oleju z orzecha włoskiego wspiera funkcjonowanie bariery hydrolipidowej i zapobiega utracie wody z naskórka.

Pielęgnację stóp bardzo często utożsamia się wyłącznie z zabiegami estetycznymi - warto jednak pomyśleć o niej jako o elemencie dbania o zdrowie, ponieważ stopy są fundamentem naszej postawy i podporą całego narządu ruchu.

Źródła:

1. Dr n. med. A. Polańska, Rogowacenie dłoni i stóp [w:] Medycyna Praktyczna, 07.09.2017
2. A. Lewandowska, Substancje czynne i surowce kosmetyczne w wybranych preparatach kosmetologiczno-podologicznych pielęgnujących skórę kończyn dolnych i niwelujących hiperkeratozy [w:] Borgis - Postępy Fitoterapii 2/2022
3. M. Skalska, Pękające pięty! Hiperkeratozy stóp szczególnie dokuczające latem [w:] Kosmetologia Estetyczna 4/2017