Najlepsze suplementy na włosy i paznokcie - co powinny zawierać tabletki na wypadanie włosów i preparaty na porost włosów? Przegląd witamin, minerałów i substancji na mocne włosy (biotyna i inne)

Włosy, skóra, paznokcie - jaki suplement najlepiej wspomaga kondycję cery, porost włosów i redukuje łamliwość paznokci?

Włosy oraz paznokcie to wytwory naskórka, których wygląd i ogólna kondycja bardzo szybko reaguje na nieprawidłowości zachodzące w organizmie - w tym na rozwój chorób czy niedobory składników odżywczych, witamin i minerałów. W praktyce zarówno włosy, jak i paznokcie mają pełnić funkcję ochronną (dodatkowo w niektórych miejscach na ciele włosy są elementem niezbędnym do zachodzenia procesów termoregulacji). Warto zdać sobie sprawę z tego, że stan paznokci oraz włosów (a także - oczywiście - skóry) obrazuje nie tyle zaniedbania w sferze pielęgnacyjnej, co przede wszystkim deficyty zdrowotne. W sytuacji pogorszenia się stanu włosów czy odnotowania ich nadmiernego wypadania, często sięgamy po suplementy diety. Czy słusznie? W których sytuacjach faktycznie można wspomóc się preparatami na skórę, włosy i paznokcie, a w których lepiej udać się do lekarza? Jakie składniki powinny znajdować się tabletkach na włosy, by wsparcie ich wzrostu było kompleksowe i skuteczne?

Przyczyny wypadania włosów - co wpływa na pogorszenie stanu włosów i paznokci? Dieta, niedobory, niewłaściwa pielęgnacja i inne

Zjawisko wypadania włosów może być spowodowane wieloma czynnikami, wśród których wyróżnia się:

• czynniki związane z dietą, a co za tym idzie - z dostarczaniem do organizmu składników mineralnych, witamin i innych substancji, które wpływają na prawidłowy wzrost włosów, paznokci oraz odpowiadają za kondycję skóry. Są to między innymi witaminy z grupy B, witamina A i E, ale również selen, cynk czy miedź oraz wiele innych. Warto tutaj dodać, że niedobory konkretnych składników nie zawsze wynikają z „niezdrowej” diety - czasem, w przebiegu różnych chorób konieczne jest wprowadzenie jadłospisu eliminacyjnego lub dochodzi do zaburzeń wchłaniania. W takich przypadkach warto omówić z lekarzem kwestię suplementacji;
• czynniki związane z zaburzeniem funkcjonowania układu hormonalnego - dotyczy to zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Najbardziej rozpoznawalnym objawem w zakresie zaburzeń wydzielania testosteronu u pań i panów jest łysienie androgenowe - a więc charakterystyczny typ łysienia, rozpoczynający się od powstania zakoli, a później obejmujący koronę głowy;
• czynniki związane z rozwojem chorób owłosionej skóry głowy, takich jak łupież pstry, łojotokowe zapalenie skóry głowy, zaostrzenie AZS (atopowego zapalenia skóry), które mogą powodować degradację mieszków włosowych, spowolnienie wzrostu włosów i/lub ich szybsze wypadanie;
• czynniki związane z ciężkim przebiegiem niektórych chorób czy z przyjęciem znieczulenia ogólnego. U niektórych pacjentów wypadanie włosów może pojawić się - przykładowo - po przebyciu COVID-19, jako następstwo tej choroby, a także po zabiegach i operacjach (pacjenci poddawani znieczuleniu często skarżą się na taki skutek uboczny);
• czynniki związane z porodem i połogiem. O ile kobiety w ciąży zazwyczaj cieszą się pięknymi, gęstymi włosami, które szybko rosną, o tyle po porodzie - czasem już w okresie połogu - pojawia się nadmierne wypadanie włosów. Jest to związane przede wszystkim z gwałtownym spadkiem poziomu hormonów utrzymujących ciążę i nie jest niczym niecodziennym, natomiast w tym okresie zdecydowanie warto holistycznie zadbać o zdrowie, by później włosy odrastały szybko i były mocne;
• czynniki związane z nieprawidłową pielęgnacją włosów. Do przerzedzenia się fryzury może przyczynić się stosowanie agresywnie działających produktów bezpośrednio na skórę głowy (na przykład wcierki z zawartością alkoholu izopropylowego), a także preparatów stwarzających okluzję na skórze głowy, uniemożliwiających prawidłowy wzrost nowych włosów;
• czynniki związane z silnym, przewlekłym stresem, niedoborami snu, chorobami i zaburzeniami psychicznymi (w tym z depresją czy zaburzeniami lękowymi).

Oczywiście oprócz powyższych przyczyn wypadania włosów, do takiego stanu rzeczy może przyczyniać się również… ich nieprawidłowe układanie i obchodzenie się z nimi. Chodzi tu przede wszystkim o mocno ściągające włosy i ciasne upięcia (które często prowadzą do łysienia trakcyjnego - czyli do wypadania włosów w miejscach, w których kosmyki są najmocniej ciągnięte), ale również o brak delikatności w czesaniu czy kładzenie się do spania z mokrymi włosami.

Kiedy stosować tabletki na wypadanie włosów, a kiedy udać się do lekarza?

Jeśli wiemy, że wypadanie włosów wiąże się bezpośrednio z odczuwanym ostatnio stresem, z niedoborami w diecie czy z innym czynnikiem, który potrafimy zidentyfikować i samodzielnie zmodyfikować (włączenie źródeł wartościowych składników do jadłospisu, ograniczenie stresu, zadbanie o higienę snu) - wówczas można zastosować suplementację (wspomagająco) po konsultacji z lekarzem i/lub farmaceutą. Kiedy jednak zachowawcze metody na wypadanie włosów nie przynoszą poprawy, samo wypadanie przybiera na intensywności, a dodatkowo pacjent zauważa u siebie inne objawy, wówczas należy zgłosić się do lekarza i rozpocząć diagnostykę problemu.

Symptomy współistniejące z wypadaniem włosów, na które pacjent powinien zwrócić szczególną uwagę, to:

• nagła utrata wagi lub przybieranie na wadze bez zmian w postępowaniu dietetycznym;
• pojawienie się na skórze zmian o charakterze nadżerek i/lub łuszczących się miejsc, których wcześniej nie było;
• swędzenie, szczypanie, mrowienie czy inne, niecodzienne odczucia związane ze skórą głowy;
• równoczesne pogorszenie się stanu skóry oraz paznokci;
• współwystępowanie trądziku - zwłaszcza u osób dorosłych, które wcześniej nie miały tego problemu;
• zaburzenia miesiączkowania i/lub obfite miesiączki u kobiet, zaburzenia w zakresie oddawania moczu u mężczyzn (zwiększona częstotliwość mikcji, oddawanie moczu w nocy i inne);
• pojawienie się u kobiet owłosienia, które jest typowe dla mężczyzn (owłosienie na górnej wardze, plecach, w dolnej części brzucha);
• poczucie ciągłego zmęczenia, senności, osłabienie siły mięśniowej, ogólne pogorszenie samopoczucia, koncentracji, obniżenie funkcji poznawczych.

Najlepsze suplementy na włosy - pojedyncze środki czy wieloskładnikowy preparat na wypadanie i porost włosów?

Tak, jak zostało to już wspomniane, do utrzymania dobrej kondycji włosów (ale również paznokci - także będących wytworami naskórka), niezbędny jest odpowiedni poziom wielu substancji i składników - w tym witamin czy pierwiastków. W związku z tym wiele osób zastanawia się, czy komponować swoją suplementację z wykorzystaniem kilku różnych, monoskładnikowych preparatów, czy może postawić na produkt, w którego składzie znajduje się wiele substancji aktywnych.

Wszystko zależy oczywiście od preferencji konsumenta, jednak zazwyczaj przyjmowanie preparatów multiskładnikowych jest zdecydowanie wygodniejsze. W większości przypadków suplementy na wypadanie włosów mają odpowiednio skomponowany skład, uwzględniający wszystko, co niezbędne do zminimalizowania wypadania i do pobudzenia wzrostu nowych kosmyków. Dodatkowo sama dostępność wieloskładnikowych preparatów jest istotną kwestią dla osób, które nie lubią przyjmować tabletek i kapsułek i/lub mają problem z ich połykaniem - lepszym wyborem będzie więc dla nich zażywanie jednej porcji suplementu, niż kilku pojedynczych dawek.

Suplementy diety na włosy w tabletkach, kapsułkach i innych formułach - co wybrać?

Sama postać suplementu diety również jest jednym z aspektów, które warto brać pod uwagę. I tak, najpopularniejsze formuły preparatów na włosy to:

• oleje do picia, które zawierają zwykle naturalne oleje roślinne i/lub olej z ryb, będący źródłem kwasów omega-3. Są łatwe w dawkowaniu, ale niektóre osoby po prostu nie lubią przyjmować oleistych substancji, które mają rybny posmak. Niektórzy producenci maskują co prawda specyficzny smak dodatkami (zazwyczaj sokami czy syropami z owoców), jednak nadal sam posmak może stanowić dla wielu konsumentów przeszkodę w regularnym przyjmowaniu suplementu;
• klasyczne tabletki - powlekane i nie powlekane. Ta formuła sprawdza się w przypadku preparatów witaminowych i zawierających składniki mineralne, przy czym ma równocześnie ograniczenie - nie można w niej „zamknąć” olejów, które dobrze wpływają na kondycję włosów i skóry. Oprócz tego tabletki mogą nie być najlepszym rozwiązaniem dla osób z wrażliwym przełykiem i/lub mających trudności w połykaniu;
• kapsułki, które dają naprawdę duże możliwości co do składników, jakie można zamknąć w ich wnętrzu, a także są dość łatwe w połykaniu. Warto szczególnie zwrócić uwagę na preparaty w miękkich kapsułkach typu softgel, których przyjmowanie, według wielu konsumentów, jest najłatwiejsze.

Oprócz wyboru konkretnej formuły preparatu, kluczowym czynnikiem, decydującym o zakupie suplementu, powinien być jego skład. Co taki produkt musi zawierać? Jakie substancje aktywne najlepiej sprzyjają utrzymaniu zdrowia włosów? Które witaminy, minerały czy aminokwasy są szczególnie istotne w kontekście profilaktyki łysienia i ograniczenia wypadania włosów? Całościowy przegląd najważniejszych składników aktywnych w suplementach na włosy (ale również skórę i paznokcie) znajdziecie poniżej.

Jakie witaminy na włosy? Witamina E, witamina A, witamina B6, witamina B12, kwas pantotenowy, biotyna

W multiskładnikowych suplementach diety na włosy bez wątpienia powinny znaleźć się witaminy. Wśród nich warto szczególnie wyróżnić:

• biotynę (określaną również mianem witaminy H czy też witaminy B7). Biotyna przyczynia się do utrzymania dobrej kondycji włosów, skóry i paznokci, z uwagi na jej udział w procesach podziału komórek, a także w procesie wytwarzania keratyny (białka będącego jednym ze składników budulcowych zarówno włosów, jak i skóry oraz paznokci). Objawy niedoboru biotyny to przede wszystkim wypadanie kosmyków (aż do łysienia) i ich osłabienie, a oprócz tego - wysuszenie skóry, jej łuszczenie się (zwłaszcza w obrębie ust, oczu i płatków nosa);
• kwas pantotenowy (określany również mianem witaminy B5). Przede wszystkim przyczynia się do syntezy witamin A oraz D, a oprócz tego jest istotny w prawidłowym przebiegu procesu regeneracji komórek skóry i jej wytworów. Niedobór witaminy B5 objawia się zaburzeniami pigmentacji włosów (w tym ich siwieniem) oraz występowaniem zmian skórnych o różnym charakterze;
• witaminę A, znaną ze swoich właściwości antyoksydacyjnych i regeneracyjnych. Właściwy poziom witaminy A w organizmie ma duży wpływ na kondycję naskórka, a oprócz tego - chroni komórki przed stresem oksydacyjnym. Niedobór tego składnika może powodować nadmierne rogowacenie skóry oraz jej łuszczenie - także w obrębie owłosionej skóry głowy, co przekłada się na pogorszenie kondycji włosów;
• witaminę E, która - podobnie jak witamina A - pełni rolę silnego przeciwutleniacza, który chroni komórki przed przedwczesnym wystąpieniem procesów starzenia. Niedobór witaminy E może skutkować wypadaniem włosów i pogorszeniem się stanu skóry.

Kwasy omega dla zdrowych włosów i skóry

Kwasy omega znane są głównie z pozytywnego wpływu na układ krążenia. Ich przyjmowanie zaleca się przede wszystkim osobom starszym, o wysokim poziomie cholesterolu, ze zmianami miażdżycowymi w naczyniach, a także z nadciśnieniem. Dodatkowo kwasy omega wspierają profilaktykę incydentów sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca czy udar mózgu.

Oprócz powyższych właściwości, kwasy omega przyczyniają się także do poprawy kondycji skóry. Stosowane regularnie, od wewnątrz (w ramach suplementacji) i od zewnątrz (w ramach pielęgnacji kosmetykami zawierającymi naturalne oleje), wspierają nawilżenie skóry, jej elastyczność i pozytywnie wpływają na jej ukrwienie - a więc jednocześnie na jej odżywienie. To z kolei przekłada się na wsparcie procesu wzrostu mocnych, zdrowych włosów.

W suplementach diety na włosy warto szczególnie zwrócić uwagę na zawartość trzech substancji, a w tym: DHA (kwas dokozaheksaenowy), EPA (kwas eikozapentaenowy), które należą do grupy kwasów omega-3, a także na GLA (kwas gamma-linolenowy), należący do grupy kwasów omega-6. Najbogatszym źródłem kwasów omega-3 jest olej z ryb oraz olej z alg (stosowany w wegańskich wersjach preparatów), a kwasów omega-6 - olej z wiesiołka.

Najlepsze minerały na włosy - miedź, cynk, selen

Aby włosy były zdrowe i mocne, konieczne jest dostarczanie do organizmu konkretnych pierwiastków - warto, by również one znalazły się w składzie wybranego suplementu. Chodzi tu przede wszystkim o:

• miedź, która oprócz tego, że sama w sobie jest antyoksydantem, to dodatkowo stanowi składnik wielu enzymów, bierze udział w metabolizmie tłuszczów, a przede wszystkim jej odpowiedni poziom w organizmie jest istotny dla prawidłowego funkcjonowania układu krążenia oraz czerwonych krwinek (podobnie jak żelazo) - co jednocześnie przekłada się na dobre ukrwienie skóry głowy i odżywienie włosów od ich cebulek;
• cynk, który odgrywa istotną rolę w tworzeniu błon komórkowych, w niwelowaniu negatywnych skutków stresu oksydacyjnego oraz w utrzymaniu dobrej kondycji skóry, włosów i paznokci, a wraz z witaminą C - wspiera odporność. Objawy niedoboru cynku to między innymi zmiany skórne o charakterze zapalnym, a także wypadanie włosów;
• selen, który jest ważnym pierwiastkiem w kontekście wydzielania i prawidłowego funkcjonowania hormonów tarczycy. Jego niedobór, pośrednio, może przyczyniać się do zwiększenia przetłuszczania się skóry głowy oraz samych włosów, co negatywnie wpływa na ich kondycję.

Aminokwasy na wzmocnienie włosów (lizyna, cysteina, metionina)

Składniki, które zdecydowanie wpływają na kondycję włosów, skóry i paznokci, a które rzadko są składnikami aktywnymi suplementów diety ukierunkowanych na zapobieganie wypadania włosów, łamliwości paznokci czy poprawę stanu cery, są aminokwasy. Warto poszukiwać ich w kompozycjach przyjmowanych preparatów, ponieważ ich zażywanie wzmacnia efekty stosowania suplementacji. Wśród aminokwasów, które sprzyjają poprawie kondycji włosów, paznokci i skóry, można wyróżnić:

• lizynę (l-lizyna), uczestniczącą między innymi w procesach regeneracji komórek i tkanek, a także w budowie białek - w tym kolagenu. Niedobór lizyny może objawiać się występowaniem anemii, rozdrażnieniam, przewlekłym zmęczeniem, a także wypadaniem włosów;
• metioninę (l-metionina), która również - podobnie jak lizyna - bierze udział w tworzeniu białek w organizmie, a także w syntezie wybranych hormonów. Metionina, jako jeden z dwóch aminokwasów, zawiera siarkę - pierwiastek niezbędny dla utrzymania dobrej kondycji włosów i paznokci;
• cysteinę (l-cysteina), która - podobnie jak metionina - zawiera siarkę, a oprócz tego jest niezbędna do prawidłowego przebiegu procesu syntezy kolagenu i elastyny (białek obecnych w skórze, odpowiadających za jej jędrność i elastyczność, a tym samym - odporność na uszkodzenia).

Warto tutaj dodać, że zarówno lizyna, jak i metionina są aminokwasami egzogennymi - czyli substancjami, które nie są produkowane w organizmie i muszą być dostarczane do ustroju z pożywienia. Ich bogatymi źródłami są produkty odzwierzęce, dlatego na ich niedobory narażeni są głównie weganie i wegetarianie.

Naturalne ekstrakty w tabletkach na włosy i paznokcie - skrzyp polny, zielona herbata, palma sabałowa

Dobry suplement na włosy nie może obyć się również bez dodatków roślinnych ekstraktów. Wśród tych najcenniejszych dla kondycji skóry (w tym skóry głowy i cebulek włosów) czy paznokci, można wyróżnić:

• ekstrakt ze skrzypu polnego, zawierającego krzemionkę - czyli naturalne źródło krzemu (źródłem tej substancji może być także ekstrakt z bambusa). Krzem z kolei to substancja niezbędna dla produkcji kolagenu i elastyny - białek odpowiedzialnych za dobry stan skóry oraz cebulek włosów;
• ekstrakt z zielonej herbaty, czyli jednego ze składników będących prawdziwą bombą antyoksydacyjną. Zielona herbata to jeden z najsilniejszych przeciwutleniaczy, skutecznie chroniących komórki przed stresem oksydacyjnym, a tym samym - przed ich przedwczesnym starzeniem się (co ma znaczenie nie tylko dla kondycji cery, ale również włosów);
• ekstrakt z palmy sabałowej, a więc składnik wspierający regulację gospodarki hormonalnej zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Wyciąg z tej cennej rośliny pomaga ograniczyć objawy łysienia andorogenowego u pań i panów, a dodatkowo sprzyja prawidłowemu funkcjonowaniu prostaty.

Suplementy diety na włosy - przeciwwskazania, suplementacja przy ciąży i karmieniu piersią

Mimo, iż większość suplementów dostępnych na rynku ma dość uniwersalne zastosowanie, to w niektórych przypadkach mogą istnieć przeciwwskazania do ich przyjmowania. W przypadku chęci stosowania produktów multiwitaminowych czy multiskładnikowych (ale również kilku różnych suplementów oddzielnie), warto więc skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Konsultacja przed rozpoczęciem przyjmowania wybranego preparatu będzie szczególnie istotna w przypadku osób cierpiących na choroby przewlekłe (w tym na cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, schorzenia autoimmunologiczne i inne). Składniki każdego preparatu mogą bowiem wchodzić w interakcje z lekami przyjmowanymi na stałe lub, po prostu - mogą być niewskazane przy konkretnej chorobie. Zalecenie konsultacji dotyczy również kobiet w ciąży i karmiących piersią, zwłaszcza z uwagi na to, że wiele pań w trakcie ciąży czy w połogu przyjmuje inne suplementy diety lub leki.

Źródła:

1. Lek. A. Badzian, Wypadanie włosów, budowa włosa. Jakie są przyczyny i sposoby, jakie choroby powodują wypadanie włosów? [w:] Medycyna Praktyczna, 14.11.2022
2. E. Stanek-Misiąg w rozmowie z dr n. med. Mariuszem Sikorą, Włosy do leczenia [w:] Medycyna Praktyczna, 25.06.2020
3. Wyciąg z boczni piłkowanej (palmy karłowatej [sabalowej]) (opis profesjonalny) [w:] Medycyna Praktyczna - Baza Leków online, dostęp: 05.07.2024
4. Lek. P. Kiluk, Co to jest łysienie? [w:] Dermatologia po Dyplomie 06/2017
5. Dr n. med. A. Starostka-Tatar, dr hab. n. med. B. Łabuz-Roszak, Ryzyko niedoboru witamin z grupy B a suplementacja profilaktyczna [w:] Neurologia po Dyplomie 04/2024
6. K. Przygoński, Z. Zaborowska, E. Wójtowicz, B. Dziarska, Ocena aktywności przeciwutleniającej ziela skrzypu polnego (Herba equiseti) [w:] Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 45/2012
7. Dr n. med. D. Wnęk, Zielona herbata [w:] Medycyna Praktyczna, 15.10.2018
8. A. Lesiak, M. Ciążyńska, Wpływ kwasu alfa-linolenowego oraz honokiolu na funkcje skóry [w:] Forum Dermatologicum 2017, tom 3, nr 4
9. Dr hab. n. med. L. Ostrowska, Białka [w:] Medycyna Praktyczna, 29.05.2012