Kwas salicylowy – działanie i właściwości, efekty stosowania kwasu na skórze

Kwasy BHA a kwasy AHA - czym są?

Kwasy kosmetyczne są substancjami z grupy hydroksykwasów, które posiadają w swojej strukturze grupę karboksylową oraz hydroksylową. W zależności od ich budowy, możemy wyróżnić kwasy AHA, BHA oraz PHA. Izolowane z produktów naturalnych lub syntetyzowane na ich wzór. W zależności od rodzaju substancji i jej stężenia, mają odmienne właściwości. Stosuje się je w kosmetykach takich jak peelingi do twarzy, serum, toniki, kremy, peelingi trychologiczne. Kwasy BHA są to związki zawierające w swojej cząsteczce dwie grupy funkcyjne: hydroksylową i karboksylową (COOH). Wśród nich wymienia się kwas salicylowy oraz kwas 4-hydroksybenzoesowy. Mają one łagodniejsze działanie niż kwasy AHA. Rzadko powodują uczulenia. Z kolei kwasy AHA czyli α-hydroksykwasy są związkami, w których grupa kwasowa i wodorotlenowa związane są z tym samym atomem węgla. Do kwasów AHA zaliczamy kwas migdałowy, glikolowy, mlekowy, winowy, jabłkowy i cytrynowy. Wykazują one silniejsze działanie złuszczające.

Właściwości kwasu salicylowego

Kwas salicylowy (ang. salicylic acid) występuje naturalnie w przyrodzie. Został wyodrębniony z kory wierzby. Wykazuje aktywność przeciwtrądzikową i przeciwzapalną. Jest związkiem rozpuszczalnym w tłuszczach, dzięki czemu ma zdolność przenikania przez warstwę nagromadzonego łoju i wnikać wgłąb skóry. Reguluje pracę gruczołów łojowych, zapobiegając łojotokowi. Działa złuszczająco, przeciwzapalnie oraz usuwa materiał keratolityczny zatykający pory skóry. Głęboko oczyszcza skórę i ujednolica jej koloryt, zmniejsza niewielkie blizny potrądzikowe i drobne zmarszczki, stymuluje regenerację skóry. Ponadto zapobiega wrastaniu włosków po depilacji oraz łagodzi objawy zapalenia okołomieszkowego. Może wspomagać leczenie niektórych chorób skórnych o podłożu zapalnym m.in łuszczycy. W odróżnieniu od wielu innych kwasów kosmetycznych, nie jest on fotouczulający. Oznacza to, że można go stosować cały rok bez obaw o przebarwienia, a nie tylko jesienią i zimą jak np. kwas glikolowy.

Kwas salicylowy na twarz

Związek ten może być stosowany przy każdym fototypie skóry. Ze względu na łagodniejsze działanie od kwasów AHA, używany jest przy różnych typach cery. Najczęściej jednak wśród osób z trądzikiem zaskórnikowym, młodzieńczym, ropnym, łuszczycą, rogowaceniem okołomieszkowym, problemami z nadmiarem sebum, zanieczyszczoną strefą T, przebarwieniami pozapalnymi.

Kwas salicylowy a trądzik i zaskórniki

Kwas salicylowy jest stosowany w kosmetykach do skóry trądzikowej, ze względu na swoje właściwości:

• przeciwzapalne
• antybakteryjne
• zmniejszające łojotok
• łagodzące stan zapalny towarzyszący trądzikowi
• pobudzające odnowę skóry
• hamujące powstawanie nowych zmian trądzikowych
• wypływające niewielkie blizny potrądzikowe
• złuszczające
• zmiękczające zaskórniki

Hamuje on namnażanie bakterii Propinobacterium Acnes, której niemontrolowany rozrost obserwuje się w trądziku. Stosowanie peelingów zawierających kwas salicylowy pozwala na dobre przygotowanie skóry do dalszej pielęgnacji, ułatwiając wnikanie substancji odżywczych.

Jak stosować kwas salicylowy?

Większość dostępnym w drogeriach kosmetyków z kwasem salicylowym wykorzystuje jego stężenie 1-2%. Produkty te nie powinny być stosowane częściej niż 3 razy w tygodniu. W profesjonalnych peelingach chemicznych, wykonywanych w gabinecie kosmetologicznym lub lekarskim, stosuje się stężenia z zakresu 10-30% i pH w granicach 3. Obserwuje się wówczas silniejsze działanie keratolityczne (złuszczające), a zabiegi wykonywane są w seriach po 4-6, średnio co 2 tygodnie.

Kosmetyki z kwasem salicylowym

W kosmetykach przeznaczonych do domowej pielęgnacji skóry najczęściej wykorzystywane jest stężenie 1-2%. Dodawany jest do kosmetyków takich jak:

• żele do mycia twarzy
• mydła
• toniki
• serum
• ampułki
• szampony przeciwłupieżowe
• płyny do skóry łojotokowej
• kremy

Ostatnio, coraz częściej w składzie produktów znajduje się jego pochodna, LHA (lipohydroksykwas), wolniej penetrujący naskórek. Działa silniej keratolitycznie, przy jednocześnie mniejszym ryzyku powstania podrażnień. 

Działanie kwasy salicylowego - efekty

Właściwie dobrana pielęgnacja z kwasem salicylowym pomoże uregulować wydzielanie sebum, zmniejszyć ilość zaskórników, złagodzić stany zapalne i ujednolicić koloryt skóry. Skóra będzie odświeżona, gładsza, gotowa na przyjęcie składników odżywczych z ampułek i kremów.

Przeciwwskazania do stosowania produktów z kwasem salicylowym

Przeciwwskazania do stosowania kwasu salicylowego obejmują:

• Otarcia i otwarte rany na skórze
• Aktywną opryszczkę
• Choroby dermatologiczne takie jak łuszczyca, grzybica
• Alergia na składniki produktu / salicylany
• Stosowanie leków doustnych zawierających retinoidy
• Ciąża
• Karmienie piersią

Przypisy
    1. Kosmetologia t. 1. Red. Kołodziejczak, Anna. : PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2019.
    2. Kosmetologia pielęgnacyjna i lekarska. Red. Noszczyk, Maria. Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2013.