Sposoby na pryszcze - jak pozbyć się pryszcza szybko i skutecznie?

Sposoby na pryszcze - kosmetyki punktowe, metody domowe i naturalne

Pryszcze to charakterystyczne zmiany dermatologiczne, pojawiające się na skórze w wieku nastoletnim, przy trądziku młodzieńczym lub trądziku wieku dorosłego. Czasem jednak występują również pojedynczo - jako efekt zmiany diety, wahań hormonalnych podczas cyklu menstruacyjnego, w wyniku stosowania kosmetyków o właściwościach aknegennych lub komedogennych (w uproszczeniu - „zapychających” pory) czy też przy niewłaściwym oczyszczaniu skóry twarzy. Okazuje się więc, że przyczyn powstawania pryszczy jest wiele - warto więc zapobiegać takim sytuacjom, jednak jeśli zmiana pojawi się już na skórze, można zamaskować pryszcza makijażem lub... podjąć określone kroki w celu jego zmniejszenia i zniwelowania. Poznaj najlepsze sposoby na to, jak szybko pozbyć się pryszcza - domowe, naturalne i drogeryjne - które pomogą skutecznie zmniejszyć ból, zaczerwienienie i wielkość wyprysku, a dodatkowo ograniczą transmisję bakterii na inne fragmenty twarzy!

Czym są pryszcze i jak powstają na skórze?

Tak, jak zostało to wspomniane - pryszcze kojarzą się nam przede wszystkim ze zmianami trądzikowymi. I słusznie, jednak w wielu różnych okolicznościach mogą również pojawić się na twarzy pojedynczo - co jest niezwykle irytujące zwłaszcza w obliczu „wielkiego wyjścia” czy innego, ważnego wydarzenia. Czym są pryszcze i jaki mechanizm stoi za ich powstawaniem?

Przede wszystkim warto wiedzieć, że pryszcz jest stanem zapalnym, który powstaje na skórze na skutek zaczopowania ujścia mieszka włosowego lub ujścia gruczołu łojowego. Dzieje się tak w wyniku nagromadzenia dużej ilości sebum pod powierzchnią skóry, na skutek zablokowania drogi dla ujścia sebum na zewnątrz. Taki stan rzeczy może z kolei pojawić się przez niewłaściwą pracę warstwy rogowej naskórka (nadmierne narastanie, brak złuszczania) lub też przez nadmierne wydzielanie łoju (co ma miejsce w przypadku cery tłustej i trądzikowej).

Pryszcze przybierają charakter zaskórników zamkniętych - ich objawem w początkowej fazie jest ból oraz wyczuwalny guzek pod skórą, który - w miarę upływu czasu i niekiedy infekcji bakteriami, powiększa się. W następnej fazie pryszcz staje się zaczerwieniony i podrażniony (można mieć wrażenie, że „przesuwa się” coraz bardziej na powierzchnię), a następnie na jego czubku pojawia się biały punkt (również powiększający się z czasem). To widoczna przez skórę mieszanina nadmiaru sebum oraz komórek warstwy rogowej naskórka, a niekiedy również ropy, powstałej w wyniku zainfekowania bakteriami. Później następuje przerwanie ciągłości naskórka i treść spod skóry wydostaje się na zewnątrz. Można również zastosować kosmetyki punktowe na pryszcze, które zahamują rozwój zmiany i pomogą pozbyć się wyprysków już na etapie bolesnej, zaczerwienionej, podskórnej krostki.

Czego nie robić w przypadku pojawienia się pryszczy?

W kolejnych akapitach przedstawimy skuteczne, domowe i drogeryjne sposoby na wypryski, jednak warto również wiedzieć, czego bezwzględnie nie robić w przypadku pojawienia się czerwonej, bolesnej „niespodzianki”. W takim przypadku należy powstrzymać się od:

• testowania sposobów na pozbycie się pryszczy obejmujących przykładanie do podrażnionego miejsca warzyw, owoców lub innych, świeżych produktów spożywczych (zazwyczaj chodzi tu o ząbki czosnku i plasterki cebuli, pasty z miodu czy okłady z rozgniecionego pomidora). Przede wszystkim nie są to „formuły” przebadane dermatologicznie i przystosowane do stosowania na skórze, dlatego mogą przynieść więcej szkody, niż pożytku - dalsze podrażnienia, zaognienia, a nawet objawy podobne do poparzeń (to samo dotyczy również metody z pastą do zębów czy sodą oczyszczoną);
• wyciskania pryszcza na siłę lub nakłuwania go przypadkowymi narzędziami - cążkami czy igłami (zwłaszcza, jeśli narzędzia te nie były wcześniej zdezynfekowane). Takie działanie może doprowadzić do przerwania ciągłości skóry i zakażenia ranki bakteriami (częściej) lub wirusami (co zdarza się rzadko, jednak nie jest niemożliwe) w wyniku uszkodzenia naczynka położonego tuż pod skórą;
• ciągłego dotykania pryszcza (z uwagi na możliwe rozprzestrzenienie się bakterii na całej twarzy) czy od braku codziennej pielęgnacji (niektóre osoby pomijają fragment skóry z wypryskiem podczas codziennego nakładania kosmetyków pielęgnacyjnych, jednak nie warto tego robić - po „ewakuacji” pryszcza cera w tym miejscu pozostanie sucha, co stworzy większe ryzyko pozostawienia przebarwienia, które trudno będzie później rozjaśnić).

A co z „profesjonalnym” wyciskaniem pryszczy? Tak, jak zostało to wspomniane - nie należy tego robić w domu z użyciem przypadkowych narzędzi. Jeśli pryszcz jest bardzo dokuczliwy, warto udać się do lekarza dermatologa lub do kosmetologa, który przeprowadzi bezpieczny zabieg ewakuacji treści ropnej, minimalizujący ryzyko przeniesienia się bakterii na inne części twarzy. Samodzielne wyciskanie pryszczy w domu można uskutecznić tylko w przypadku, gdy wyprysk ma już „białą główkę” i w ciągu najbliższych dni i tak uszkodziłby się samoistnie. Do tego celu należy użyć czystych palców u dłoni (najlepiej owiniętych jednorazowymi ręcznikami papierowymi lub chusteczkami), delikatnie uciskając skórę wokół pryszcza. Jeśli treść wydostanie się na powierzchnię, przecieramy skórę i dezynfekujemy ją za pomocą odpowiedniego preparatu (przykładowo - SutriSept - płyn na rany).

Domowe sposoby na pryszcze - preparaty z domowej apteczki

Wśród skutecznych, domowych metod na pryszcze, dzięki którym zapobiegniesz rozwojowi zmiany, a sam wyprysk stanie się mniej widoczny, można wyróżnić:

• naturalne mieszanki na bazie składników dostępnych w każdym domu - aspiryny (o działaniu przeciwzapalnym), węgla aktywnego (o działaniu absorbującym sebum) lub kurkumy (o działaniu antybakteryjnym). Należy tu zaznaczyć, że takie „naturalne” sposoby na pryszcze powinny być ostatecznością - gdy niedostępne są inne formuły kosmetyczne - ponieważ wykonując taki zabieg samodzielnie nie jesteśmy w stanie zadbać o czystość mikrobiologiczną przygotowywanego preparatu. Niemniej, rozkruszoną tabletkę węgla aptecznego, aspiryny lub pół łyżeczki kurkumy należy wymieszać z wodą do momentu uzyskania konsystencji gęstej pasty, a następnie nałożyć preparat na pryszcz (patyczkiem kosmetycznym lub czystym palcem) i odczekać kilkanaście - kilkadziesiąt minut. Po tym czasie zmywamy formułę z twarzy. Tego typu sposoby na wypryski należy stosować w ciągu dnia, by obserwować uważnie reakcję skóry i sprawdzić, czy preparat nas nie uczula, a w przypadku podrażnienia - szybko zmyć domową pastę z powierzchni cery;
• maść ichtiolową i preparaty przygotowane na jej bazie. Formuła ta nie jest najprzyjemniejsza w stosowaniu (z uwagi na specyficzny zapach), ale niezwykle skutecznie przyspiesza „ewakuację” treści ropnej z głębi skóry na jej powierzchnię - już po kilku godzinach od zastosowania maści ichtiolowej na zaskórniku zamkniętym można zaobserwować „białą główkę” pryszcza, gotową do usunięcia;
• maść cynkową, która ma działanie wysuszające i antybakteryjne. Może być stosowana na otwarte zaskórniki - ukoi skórę, przyspieszy gojenie, zabezpieczy zmianę przed namnażaniem się bakterii, a dodatkowo obsuszy wykwit (należy jednak przy jej stosowaniu uważać na nadmierne przesuszenie skóry).

Kosmetyki na pryszcze - plasterki, maści, żele punktowe

Najskuteczniejszym, a zarazem najbezpieczniejszym sposobem dla osób zmagających się z trądzikiem lub bolesnymi, pojedynczymi zmianami, będzie zastosowanie kosmetyków punktowych na pryszcze - żeli, kremów czy plasterków.Wśród takich formuł można wyróżnić:

• punktowe preparaty na pryszcze na bazie wielu różnych składników. Tego typu kosmetyki mogą zawierać - przykładowo - antybakteryjny olejek z drzewa herbacianego, złuszczające wierzchnią warstwę naskórka kwasy, łagodzące substancje - takie jak aloes bądź panthenol. Zazwyczaj formuły kosmetyków na pryszcze łączą w sobie wszystkie te składniki dla jeszcze lepszego i szybszego działania. Efekty można obserwować - w zależności od stanu zaawansowania zmiany - po kilku godzinach lub dopiero po kilku dniach od aplikacji;
• plasterki na pryszcze, które - oprócz działania wymienionych powyżej składników przyspieszających gojenie zmiany skórnej - mają jeszcze jedną, ważną funkcję. Przyklejone do wyprysku, chronią go przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych, ciągłym dotykaniem i przenoszeniem oraz rozwojem bakterii. Plasterki na pryszcze to dobre rozwiązanie zarówno na dzień (wiele dostępnych preparatów ma przezroczysty kolor, którego nie widać na pierwszy rzut oka, ale pomaga to jednocześnie zamaskować pryszcza), jak i na noc (nie ma obawy przed pobrudzeniem pościeli).

Efektywnym rozwiązaniem jest również samodzielne przygotowanie punktowej maseczki na pryszcze, jednak z wykorzystaniem formuł drogeryjnych - dostosowanych do nakładania ich na skórę. W tym celu należy posmarować pryszcza (z nieprzerwaną ciągłością naskórka, gdy krosta jest zamknięta - to niezwykle ważne!) Kosmetykiem kwasowym (przykładowo - Bielenda Professional 40% kwas salicylowy + kwas azelainowy + kwas mlekowy), a następnie przykryć go odrobiną rozrobionej w wodzie glinki kosmetycznej. Takie połączenie pozostawiamy na skórze do wyschnięcia glinki (będzie ona łuszczyła się i odpadała od skóry), a następnie zmywamy wszystko ciepłą wodą. Zabieg powtarzamy aż do zaniku pryszcza.

Pamiętaj, że w przypadku uporczywych, bolesnych i nawracających zmian trądzikowych twarzy i ciała (pleców, ramion, pośladków) należy skonsultować się z lekarzem dermatologiem, który pomoże w rozwiązaniu problemu - zadba o regulację poziomu wydzielanego sebum, odbudowę płaszcza hydrolipidowego oraz - w razie potrzeby - o skórę od wewnątrz, przepisując odpowiednie leki dostosowane do cery trądzikowej.

Źródła:

1. Dr n. med. L. Kulczycka-Siennicka, Trądzik pospolity - leczenie [w:] Medycyna po Dyplomie 09/2013
2. L. K. Ogé, A. Broussard, M. D. Marshall, Trądzik pospolity - rozpoznanie i leczenie [w:] Medycyna Praktyczna, 06.05.2021
3. P. Dębek, A. Piotrowska, M. Nastałek, N. Totko-Borkusiewicz, O. Czerwińska-Ledwig, R. Zuziak, W. Pilch, Zastosowanie kwasu azelainowego w wybranych schorzeniach dermatologicznych [w:] Borgis - Medycyna Rodzinna 4/2018